CHÓNG MẶT CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

1. Chóng mặt là gì ?

Chóng mặt là một loạt các cảm giác, chẳng hạn như cảm thấy muốn ngất xỉu, choáng váng, yếu ớt hoặc không ổn định cơ thể trong không gian. Chóng mặt tạo ra cảm giác rằng bạn hoặc môi trường xung quanh bạn đang quay hoặc chuyển động xoay được gọi là chóng mặt.

Chóng mặt là một lý do phổ biến khiến nhiều người đến gặp bác sĩ. Những cơn chóng mặt thường xuyên hoặc chóng mặt liên tục có thể ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống. Nhưng nó không nguy hiểm đến tính mạng. Điều trị chóng mặt phụ thuộc vào nguyên nhân và triệu chứng. Kết quả điều trị thường hiệu quả, nhưng chóng mặt vẫn có thể tái diễn.

Chóng mặt ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt.

2. Chẩn đoán

Khi bạn lớn tuổi và có nhiều bệnh lý nền đi kèm (Dư cân, đái tháo đường, tăng huyết áp, tăng mỡ máu,…), bị một cú đánh vào đầu hoặc chóng mặt nặng dần, kèm nôn. Đây là biểu hiện của đột quỵ. Lúc này bác sĩ có thể đề nghị bệnh nhân cần chụp CT sọ não hoặc MRI não ngay lập tức.

Những bệnh nhân đến gặp bác sĩ vì chóng mặt. Trước tiên, sẽ được hỏi về các triệu chứng và thuốc đang dùng, sau đó là kiểm tra sức khỏe. Các bác sĩ sẽ kiểm tra cách bệnh nhân đi bộ, giữ thăng bằng cũng như cách các dây thần kinh chính của hệ thống thần kinh trung ương hoạt động.

Ngoài ra, cần kiểm tra thêm thính giác và thăng bằng, bao gồm:

- Kiểm tra chuyển động mắt: Bác sĩ thực hiện kiểm tra bằng cách theo dõi đường đi của mắt khi bệnh nhân theo dõi một vật thể chuyển động. Bên cạnh đó, kiểm tra chuyển động của mắt khi cho nước hoặc không khí vào ống tai.

- Kiểm tra chuyển động đầu:  Nếu bác sĩ có nghi ngờ chứng chóng mặt là do chứng chóng mặt tư thế kịch phát lành tính gây ra, bác sĩ có thể thực hiện một bài kiểm tra chuyển động đầu đơn giản gọi là thao tác Dix-Hallpike để xác minh chẩn đoán. Thử nghiệm này cho biết bệnh nhân dựa vào bộ phận nào của hệ thống cân bằng nhiều nhất và bộ phận nào gây ra vấn đề.

Ngoài những bài kiểm tra trên, bệnh nhân có thể thực hiện thêm xét nghiệm máu để kiểm tra nhiễm trùng và các xét nghiệm khác để kiểm tra sức khỏe của tim và mạch máu.

Chóng mặt có thể là biểu hiện của một số bệnh lý nguy hiểm

3. Điều trị

Nếu là chóng mặt lành tính thì thường không cần điều trị. Trong vòng vài tuần, cơ thể sẽ thích nghi với bất cứ thứ gì gây ra nó.

Nếu bệnh nhân muốn tìm cách điều trị, bác sĩ sẽ căn cứ vào nguyên nhân gây ra tình trạng và các triệu chứng. Nó bao gồm thuốc và các bài tập cân bằng. Ngay cả khi không tìm thấy nguyên nhân hoặc nếu cơn chóng mặt kéo dài. Thuốc theo toa và các phương pháp điều trị khác cũng có thể giúp kiểm soát các triệu chứng dễ dàng hơn.

4. Dùng thuốc

Nếu bạn mắc bệnh Meniere, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc lợi tiểu. Điều này cùng với chế độ ăn ít muối giúp giảm tần suất bị chóng mặt.

- Thuốc làm giảm chóng mặt và buồn nôn:. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm chóng mặt và buồn nôn, bao gồm thuốc kháng histamine và thuốc kháng cholinergic. Những loại thuốc này gây buồn ngủ.

- Thuốc chống lo âu: Diazepam…nằm trong nhóm thuốc gọi là benzodiazepin, có thể gây nghiện. Chúng cũng có thể gây buồn ngủ.

- Thuốc dự phòng chứng đau nửa đầu. Một số loại thuốc có thể giúp ngăn ngừa các cơn đau nửa đầu.

5. Tập vận động trị liệu

- Thao tác vị trí đầu.

Một kỹ thuật được gọi là định vị lại bán khuyên ốc tai (hoặc thao tác Epley) thường giúp giải quyết chứng chóng mặt tư thế kịch phát lành tính nhanh hơn thay vì chỉ đợi cơn chóng mặt qua đi. Được thực hiện bởi bác sĩ, chuyên gia thính học hoặc chuyên gia vật lý trị liệu và liên quan đến việc điều chỉnh vị trí đầu. Nó thường có hiệu quả sau một hoặc hai lần điều trị. Trước khi thực hiện thủ thuật này, bệnh nhân cần nói với bác sĩ nếu đang gặp phải các bệnh về cổ, lưng, bong võng mạc hoặc các vấn đề về mạch máu.

- Liệu pháp cân bằng.

Bệnh nhân có thể học các bài tập cụ thể để giúp hệ thống thăng bằng ít nhạy cảm với chuyển động. Kỹ thuật vật lý trị liệu này được gọi là phục hồi chức năng tiền đình. Nó được sử dụng cho những người bị chóng mặt do các bệnh về tai trong như viêm dây thần kinh tiền đình.

Tâm lý trị liệu. Loại liệu pháp này có thể giúp ích cho những người bị chóng mặt do rối loạn lo âu.

Bài tập vật lý điều trị chóng mặt 

6. Phẫu thuật hoặc phương pháp điều trị khác

Bác sĩ có thể tiêm vào tai trong của bệnh nhân kháng sinh gentamicin để vô hiệu hóa chức năng cân bằng.

Loại bỏ cơ quan cảm giác bên trong tai. Một phương pháp hiếm khi được sử dụng được gọi là phẫu thuật cắt bỏ mê cung. Nó vô hiệu hóa mê cung tiền đình ở tai bị ảnh hưởng. Tai còn lại đảm nhận chức năng giữ thăng bằng. Kỹ thuật này có thể được sử dụng nếu bệnh nhân bị mất thính giác nghiêm trọng và chứng chóng mặt không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

BS.CK1 Nguyễn Mạnh Hòa